To normalne, że dzieci tryskają energią. Jednak rodzice martwią się, gdy ta energia kieruje się co chwilę na coś innego, co zaczyna wyglądać na problemy z koncentracją. Wtedy pojawiają się myśli – Jak wyciszyć dziecko nadpobudliwe? czy to ADHD? Czy potrzebna jest pomoc specjalisty? Postaramy się znaleźć odpowiedź w tym tekście.
Co to jest nadpobudliwość.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) to stan, w którym dziecko ma trudności z utrzymaniem uwagi i skupienia, jest niespokojne i ciągle w ruchu. Dzieci z nadpobudliwością mają również zaburzone kontrolowanie emocji, co prowadzi do wybuchów gniewu i impulsywnych zachowań. Mogą wydawać się niezdyscyplinowane i sprawiać wrażenie niegrzecznych. Zachowania te wzmacnia nadmiar ekranów, cukru i generalnie zbyt duże pobudzenie układu nerwowego. Co można zrobić, by trochę uspokoić młodego człowieka?
Jak wyciszyć dziecko nadpobudliwe za pomocą ćwiczeń relaksacyjnych
Ćwiczenia relaksacyjne. Wprowadzenie technik relaksacyjnych może pomóc w regulowaniu emocji i łagodzeniu napięcia. Przykłady to:
- oddychanie brzuszkowe
- wizualizacja np. obrazów z wakacji
- stopniowa relaksacja wszystkich mięśni (najpierw rozluźniamy stopy, później łydki, uda i tak do góry ciała).
- słuchanie medytacji – sporo nagrań dla dzieci, prowadzonych przyjemnym głosem, znajdziemy w różnych podcastach.
- Aktywności związane z naturą mogą zmniejszyć poziom stresu i poprawić nastrój naszym pociechom. Można zorganizować wycieczkę do parku lub lasu czy piknik na łonie natury.
- Ustawienie rutyny. Nadpobudliwe dzieci potrzebują jasnych granic i struktury. Ustawienie rutyny pomoże w poprawieniu poczucia bezpieczeństwa i zapewnienia mu odpowiedniego czasu na odpoczynek, zabawę i naukę. Ważne jest jednak, aby pozostawić trochę miejsca na elastyczność i spontaniczność. Inaczej będzie to trudne dla nas i dla nich.
- Zabawy sensoryczne. Zabawy sensoryczne, czyli stymulujące zmysły, takie jak dmuchanie baniek mydlanych, grzebanie w piasku czy zabawy w wodzie, mogą pomóc dziecku wyciszyć układ nerwowy.
- Terapia zajęciowa. W terapii dziecko może pracować nad rozwijaniem swoich zdolności w zakresie sztuki, muzyki czy ruchu.
- Przytulanie. Dotyk jest jednym z najważniejszych sposobów na budowanie relacji między dzieckiem a opiekunem. Ciepły uścisk pomoże dziecku poczuć się bezpieczniej i bardziej zrelaksowanym. Odczucie, że jest kochane i wspierane przez swojego opiekuna działa kojąco.
- Muzyka. Słuchanie muzyki wspiera relaks, ale i skupienie. Zalecamy: muzykę klasyczną, spokojną muzykę instrumentalną lub dźwięki natury. Zadbaj o to, aby dziecko miało dostęp do swojej ulubionej muzyki, która pozwoli mu na wyciszenie się.
Jak wyciszyć dziecko nadpobudliwe przy pomocy ćwiczeń oddechowych
Ćwiczenia oddechowe. Nauka kontroli oddechu pomoże dziecku w obniżeniu poziomu stresu i poprawie samopoczucia. Warto nauczyć je prostych ćwiczeń, które będzie mógł wykonywać w sytuacjach stresowych, np. w szkole lub przed snem.
Oto przykład, jak przeprowadzić ćwiczenie oddechowe z dzieckiem krok po kroku:
- Wybierz spokojne i ciche miejsce, gdzie będziecie mogli skupić się bez żadnych zakłóceń. Może to być sypialnia, pokój dzienny lub inne miejsce, w którym syn/córka czują się komfortowo.
- Usiądźcie wygodnie. Poproś dziecko, aby usiadło na krześle lub na podłodze w wygodnej pozycji. Może być po turecku – ważne jest, aby czuło się wygodnie.
- Skup się na postawie. Zachęć je do siedzenia prosto, ale bez napięcia. Powiedz mu, aby uniknęło garbienia się i spróbowało utrzymać proste plecy. To pomoże w swobodnym przepływie powietrza.
- Zaczynamy oddychać. Poproś, aby zamknęło oczy lub skierowało wzrok w dół, aby skupić się na oddechu, by Wciągało powietrze głęboko przez nos i wydychało przez usta. Możesz powiedzieć: „Wdech – 1, 2, 3… Wydech – 1, 2, 3.” Możesz również poprosić, aby wizualizowało, jak powietrze wchodzi i wychodzi z ich ciała, np. jako mgiełka, chmurka.
- Kontynuuj ćwiczenie przez kilka minut, powtarzając cykle głębokiego wdechu i powolnego wydechu. Możesz również zachęcić dziecko do skoncentrowania się na odczuciach związanych z oddychaniem, na przykład jak powietrze wypełnia ich płuca i jak się kurczą się przy wydechu.
- Możesz również eksperymentować z różnymi technikami oddechowymi, takimi jak oddech brzuszny, gdzie dziecko skupia się na unoszeniu i opuszczaniu brzucha przy każdym oddechu. Możesz również włączyć delikatną muzykę w tle lub relaksujące dźwięki natury, aby stworzyć spokojną atmosferę.
- Zachęć dziecko do regularnego praktykowania tego ćwiczenia oddechowego, szczególnie w momencie, gdy czuje się zestresowane, zaniepokojone lub potrzebuje chwili wyciszenia. Regularna praktyka pomoże mu z czasem opanować sztukę wyciszenia za pomocą oddechu.
Czy zawsze warto wyciszać nadpobudliwe dziecko?
Jako psychologowie możemy powiedzieć, że uspokojenie nadpobudliwego dziecka w sytuacjach, gdy jego zachowanie staje się szkodliwe dla niego lub innych, jest konieczne. Istnieją sytuacje, w których dziecko musi zostać uspokojone, np. gdy jest agresywne, wulgarnie się zachowuje lub zdecydowanie przeszkadza nauczycielom w trakcie lekcji. W takich sytuacjach uspokojenie dziecka jest konieczne dla jego własnego dobra i dobra innych. Jednak zawsze warto zastanowić się, co jest przyczyną nadpobudliwości dziecka. Często może ono być zmęczone, zestresowane lub po prostu potrzebuje uwagi.
Dziecko nadpobudliwe może mieć trudności z koncentracją, ale też ma wiele pozytywnych cech, takich jak np.
- Energia: Takie dzieci często są pełne wigoru i entuzjazmu. Ta energia może być skierowana na aktywności fizyczne, takie jak sport, lub na inne obszary wymagające dużego wysiłku.
- Kreatywność: Wyjątkowy sposób myślenia przekłada się na wyjątkową kreatywność. Często są zdolne do „myślenia poza schematami” i twórczego podejścia do różnych zadań.
- Entuzjazm: Zwykle wykazują wielki entuzjazm. Gdy coś wzbudza ich zainteresowanie, mogą angażować się w to z dużą pasją.
- Zdolności adaptacyjne: Ze względu na wyzwania, z którymi się borykają, często wykazują zdolność do szybkiego dostosowywania się do nowych sytuacji.
- Szybkie uczenie się: Mogą przyswajać nowe informacje w zaskakująco krótkim czasie, szczególnie jeśli są zainteresowane danym tematem.
- Wytrwałość: Potrafią skupić się na jednym temacie przez długie okresy czasu, jeśli jest on dla nich interesujący.
- Empatia: Często są wrażliwe na emocje innych, co może prowadzić do rozwinięcia silnej empatii.
Ważne, by rodzice i nauczyciele wspierali je i pozwolili mu rozwijać te dobre strony. Każdy mały człowiek jest też inny i to, co działa dla jednego, niekoniecznie zadziała na drugiego.
Dlatego też najlepiej skonsultować się z psychologiem dziecięcym, który pomoże w doborze odpowiednich technik pracy. W naszym centrum terapii rodzin w Warszawie oferujemy terapię dla dzieci, która pomaga w radzeniu sobie z nadpobudliwością, a także z innymi problemami emocjonalnymi. Jeśli zastanawiasz się, czy Twoje dziecko ma ADHD, czytaj dalej…
Czy to już ADHD?
Są trzy główne grupy objawów sugerujących, że dziecko może mieć ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.
Pierwsze objawy można zauważyć u dzieci już w niemowlęctwie. Ale najmocniej nasilają się w wieku 6-9 lat, co pokrywa się ze startem nauki w szkole. Jakie symptomy powinny skłonić nas do wizyty u psychologa?
- nadmierna ruchliwość – dziecko nie może usiedzieć w miejscu, wierci się, jest niespokojne i gadatliwe. Trudno mu utrzymać dyscyplinę szkolną, na lekcjach wstaje z ławki, mówi niezapytane, przerywa wypowiedzi innych. Jest bardzo niecierpliwe. Na zwróconą uwagę reaguje z trudem lub wcale. Wycisza się tylko na bardzo krótki moment.
- trudności z koncentracją – nie umie skupić się na zajęciach, szczególnie tych, które trochę je nudzą. Wykonuje zadania i obowiązki niedbale, przerywa czynności i przenosi uwagę na inne. Łatwo rozprasza się pod wpływem niewielkich bodźców. Często gubi rzeczy i zapomina.
- impulsywność – działanie bez zastanowienia i przewidzenia konsekwencji działania. Przerywanie innym, niecierpliwość. Ma problem, by poczekać na swoją kolej, przerywa innym dyskusje lub inne czynności.
Jeśli zaobserwowałeś takie objawy u swojego dziecka, warto rozważyć diagnozę pod kątem ADHD. Nasz zespół pomoże w diagnozie. Razem możemy pomóc Twojemu dziecku. Zadzwoń do nas tel.: 22 580 88 00 lub umów wizytę
